قانون یک سوم در عکاسی

قانون یک سوم یکی از قوانین پایه عکاسی است و درک آن نیز خیلی ساده است. در عکاسی ما معمولا به احساس زیبایی شناختی خودمان تکیه می‌کنیم اما استفاده از قانون یک سوم نقطه شروع خیلی خوبی برای تولید عکس‌هایی است که چشم‌نوازتر هستند. در ادامه با ما همراه باشید تا نحوه‌ی استفاده از قانون یک سوم در عکاسی را یاد بگیرید.

قانون یک سوم در ترکیب بندی عکاسی چیست؟

ترکیب بندی نحوه‌ی چیدمان سوژه‌ها و عناصر داخل کادر است.

قانون یک سوم کادر تصویر شما را به ۹ مستطیل همسان تقسیم می‌کند. شما می‌توانید این کار را با کشیدن دو خط عمودی و دو خط افقی روی تصویر انجام دهید. این خطوط در چهار نقطه با هم تلاقی دارند. مرکز توجه (Point Of Interest) عکس شما باید روی این نقاط قرار بگیرید. شما می‌توانید خطوط ذکر شده را به صورت ذهنی ترسیم کنید و یا این کار را با استفاده از تنظیمات دوربین انجام دهید. اکثر دوربین‌های دیجیتالی گزینه‌ای برای اضافه کردن این خطوط به صفحه دارند.

چطور از نقاط توجه استفاده کنیم؟

رابطه بین فضای منفی و سوژه باعث ایجاد نقطه کانونی طبیعی می‌شود. به صورت پیشفرض انسان به نقاط تلاقی خطوط نگاه می‌کند. قرار دادن نقاط توجه روی یکی از این چهار نقطه باعث ایجاد تعادل در عکس شما می‌شود. همچنین این کار باعث ایجاد تنش، انرژی و جذابیت بیشتری در عکس شما می‌شود.

در عکس پرتره سوژه یا دیگر نقاط اصلی مثل چشم‌های سوژه از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و باید آن‌ها را روی یکی از این نقاط قرار دهید.

برای مثال در عکس زیر سوژه روی یکی از نقاط تلاقی قرار گرفته است.

شما می‌توانید با قرار دادن جدول قانون یک سوم روی تصویر این نکته را بهتر حس کنید.

همین موضوع برای عکاسی منظره هم صدق می‌کند. در عکس زیر عکاس با استفاده از قانون یک سوم عناصر مهم را روی نقاط تلاقی قرار داده است.

رسم جدول این موضوع را بهتر نشان می‌دهد. همانطور که می‌بینید قانون و کوه‌های پس زمینه روی دو نقطه‌ی تلاقی مختلف قرار گرفته‌اند.

عناصر مهم در ترکیب‌بندی

برخی تصاویر مثل مناظر زمینی، دریایی و شهری یک نقطه توجه خاص ندارند. برای این عکس‌ها تصویر را به بخش‌های یک سوم و دو سوم تقسیم کنید. برای مثال وقتی از یک منظره زمینی عکاسی می‌کنید، خط افق را روی یکی از خطوط افقی قرار دهید.

برای مثال این عکس از یک منظره جاده‌ای را در نظر بگیرید. از آن‌جایی که خط افق در وسط تصویر قرار دارد عکس ما خیلی پویا نیست.

با استفاده از جدول یک سوم این موضوع بهتر معلوم است

اما عکس پائین جالب‌تر است. منظره زمینی یک سوم کل تصویر را گرفته است و آسمان هم دو سوم باقی مانده را در بر دارد. این روش برای نشان دادن دو عنصر که یکی از آن‌ها مهم‌تر است کاربرد بیشتری دارد. این عکس در صورتی که آسمان فقط یک سوم کادر را پوشش داده بود به این اندازه زیبا نبود.

آیا می‌توان قانون یک سوم را شکست؟

شما می‌توانید هر زمان که نیاز باشد این قانون را بشکنید. اما قبل از شکست این قانون شما باید آن را به صورت کامل یاد بگیرید. به صورت کلی فقط قانون را باید به یک دلیل خاص بشکنید.

برای مثال عکس زیر جایگاه دوم را در رقابت عکاسی پرتره‌ی Lens Culture در سال ۲۰۱۷ به دست آورد. سوژه روی هیچکدام از نقاط تلاقی قرار نگرفته است و هیچکدام از عناصر کلیدی تصویر (چشم‌ها، لب و…) نیز روی خطوط جدول نیستند. داستان پشت عکس به اندازه‌ای قوی بوده است که شکستن قانون یک سوم را توجیه کند.

مفهوم یک عکس همیشه نسبت به ترکیب‌بندی ارجحیت دارد. ترکیب‌بندی زمانی که محتوای مناسب نداشته باشید می‌توان باعث جذاب شدن تصویر شما شود.

قانون یک سوم در زمان ادیت

شما در زمان ادیت هم می‌توانید از این قانون استفاده کنید. در نرم‌افزارهایی مثل لایتروم و فتوشاپ تصویر را کراپ کنید تا عناصر مزاحم را حذف کنید. یک کراپ بسته‌تر باعث می‌شود بیننده روی عکس شما تمرکز کند.

رسم جدول به شما کمک می‌کند کراپ را بهتر انجام دهید تا سوژه روی نقاط تلاقی قرار بگیرد.

در لایتروم کلید R را روی کیبورد فشار دهید تا گرید قانون یک سوم را روی تصویر فعال کنید. همچنین کلیک کردن روی ابزار کراپ هم باعث فعال شدن این گرید می‌شود.